Visie

Wanneer ben je hoogbegaafd?

Je bent hoogbegaafd wanneer je op een hoog niveau kunt denken en handelen. Dit niveau wordt uitgedrukt in een Intelligentie Quotiënt (IQ). Meestal wordt uitgegaan van een IQ van 130 of hoger. Maar hoogbegaafd zijn is véél meer dan een hoog IQ. Het is een stukje van jezelf, dat invloed heeft op de manier waarop je met jezelf en de wereld omgaat.
Mijn visie wordt uit beste uitgelegd in het model van Tessa Kieboom.

Kieboom (2002) beschrijft hoogbegaafdheid aan de hand van twee luiken: het cognitieve luik en het zijnsluik.

Het cognitieve luik
Het cognitieve luik typeert het ‘diep denken’ van het kind en geeft aan dat hij ‘leerhonger’ heeft door zijn hoge intelligentie, creativiteit en sterke motivatie. Over het algemeen wordt door leerkrachten, in aansluiting bij dit cognitieve luik, naar uitdaging gezocht via didactische aanpassingen waarvoor diverse methoden en materialen voorhanden zijn. Dit is echter niet genoeg. Het bieden van passende uitdagingen betekent dat de leerkracht naast het ‘diep denken’ ook aandacht besteedt aan het ‘groot voelen’ van deze kinderen.

Het zijnsluik
In het tweede luik, het zijnsluik, wordt duidelijk dat deze kinderen de lat hoog leggen, een sterk rechtvaardigheidsgevoel en kritische instelling hebben en een hoge gevoeligheid hebben. Deze kenmerken van hoogbegaafdheid worden in de praktijk minder snel herkend en begrepen. Daarmee bestaat het risico dat een hoogbegaafd kind een (diepe) eenzaamheid ervaart of bijvoorbeeld uitdagingen gaat vermijden vanuit faalangst. Om hoogbegaafde kinderen te begrijpen en passend te begeleiden, is het van belang dat leerkrachten zicht hebben op de mogelijke behoeften van deze kinderen. Het begeleiden van het zijnsluik van hoogbegaafde kinderen vraagt om een pedagogisch sensitieve leerkracht (Bakx & Rohaan, 2016), die op basis van een gelijkwaardige relatie de specifieke afstemmingsvragen van kinderen kan en wil beantwoorden. Deze leerkracht begrijpt dat het (soms aangepaste) gedrag van kinderen opgevat kan worden als een vraag om afstemming op hun (basis)behoeften.